Przestrzeń zagrożenia wybuchem – przestrzeń, w której może występować mieszanina wybuchowa substancji palnych z powietrzem lub innymi gazami utleniającymi, o stężeniu zawartym między dolną i górną granicą wybuchowości.
Przestrzeń niezagrożona wybuchem – przestrzeń, w której nie przewiduje się występowania gazowej atmosfery wybuchowej w ilościach wymagających specjalnych środków zapobiegawczych dotyczących konstrukcji, instalowania i stosowania urządzeń.
Pomieszczenie zagrożone wybuchem – pomieszczenie, w którym może wytworzyć się mieszanina wybuchowa, powstała z wydzielającej się takiej ilości palnych gazów, par i mgieł lub pyłów, której wybuch mógłby spowodować przyrost ciśnienia w tym pomieszczeniu przekraczający 5 kPa.
Atmosfera wybuchowa – mieszanina substancji palnych w postaci gazów, par, mgieł lub pyłów z powietrzem w warunkach atmosferycznych, w której po zapaleniu spalanie rozprzestrzenia się na całą niespaloną mieszaninę.
Zagrożenie wybuchem – rozumie się przez to możliwość tworzenia przez palne gazy, pary palnych cieczy, pyły lub włókna palnych ciał stałych, w różnych warunkach, mieszanin z powietrzem, które pod wpływem czynnika inicjującego zapłon (iskra, łuk elektryczny lub przekroczenie temperatury samozapalenia) wybuchają, czyli ulegają gwałtownemu spalaniu połączonemu ze wzrostem ciśnienia.
Mieszanina wybuchowa – mieszanina palnych gazów, par palnych cieczy, pyłów bądź włókien z powietrzem, tlenem lub innymi gazami-utleniaczami, która pod wpływem czynnika inicjującego jej zapłon np.: iskry, łuku elektrycznego lub temperatury samozapalenia, wybucha, czyli ulega gwałtownemu spalaniu połączonemu z dużym wzrostem ciśnienia.
Dolna granica wybuchowości (DGW) – jest to najniższe stężenie paliwa w mieszaninie palnej, poniżej którego nie jest możliwy zapłon mieszaniny pod wpływem czynnika inicjującego i dalsze samoczynne rozprzestrzenianie się płomienia w określonych warunkach badania.
Górna granica wybuchowości (GGW) – jest to najwyższe stężenie paliwa w mieszaninie palnej, powyżej którego nie jest możliwy zapłon mieszaniny pod wpływem czynnika inicjującego i dalsze samoczynne rozprzestrzenianie się płomienia w określonych warunkach badania.
Temperatura zapłonu – w przypadku cieczy palnej jest to najniższa temperatura, przy której tworzy się nad jej powierzchnią mieszanina par z powietrzem o określonym stężeniu, zdolna zapalić się od bodźca energetycznego w określonych warunkach badania.
Temperatura samozapłonu – jest to najniższa temperatura, przy której następuje zapalenie się substancji palnej w wyniku zetknięcia z gorącą powierzchnią lub w skutek oddziaływania cieplnego tej powierzchni (bez udziału zewnętrznego płomienia lub iskry).
Maksymalna temperatura powierzchni – najwyższa temperatura jaką może osiągnąć w czasie pracy dowolna cześć lub powierzchnia urządzenia elektrycznego, w warunkach najbardziej niekorzystnych (lecz dopuszczalnych) mogąca zainicjować zapalenie otaczającej je atmosfery wybuchowej.
Strefy – przestrzenie zagrożone wybuchem klasyfikuje się na strefy według częstotliwości i czasu występowania gazowej atmosfery wybuchowej, w następujący sposób:
- Strefa 0 – miejsce, w którym atmosfera wybuchowa zawierająca mieszaninę substancji palnych, w postaci gazu, pary albo mgły, z powietrzem występuje stale, lub przez długie okresy lub często. (>1000 godz./rok). Zasadniczo te warunki, w przypadku ich wystąpienia pojawiają się wewnątrz pojemników, rurociągów i zbiorników;
- Strefa 1 – miejsce, w którym atmosfera wybuchowa zawierająca mieszaninę substancji palnych, w postaci gazu, pary albo mgły, z powietrzem może czasami wystąpić w trakcie normalnego działania (>10 godz./rok do <1000 godz./rok). Strefa ta może obejmować między innymi:
- bezpośrednie otoczenie strefy 0
- bezpośrednie otoczenie miejsc zasilania surowcem
- bezpośrednie otoczenie miejsc napełniania i opróżniania
- bezpośrednie otoczenie wrażliwych na uszkodzenie urządzeń, systemów ochronnych
- bezpośrednie otoczenie nieodpowiednio zabezpieczonych uszczelnień
- Strefa 2 - miejsce, w którym atmosfera wybuchowa zawierająca mieszaninę substancji palnych, w postaci gazu, pary albo mgły, z powietrzem nie występuje w trakcie normalnego działania, a w przypadku wystąpienia trwa krótko (<10 godz./rok). Strefa ta może obejmować między innymi miejsca otaczające strefę 0 lub strefę 1;
- Strefa 20 – obszar, w którym atmosfera wybuchowa w postaci obłoku palnego pyłu w powietrzu występuje stale, w długim czasie lub często;
- Strefa 21 – obszar, w którym atmosfera wybuchowa w postaci obłoku palnego pyłu w powietrzu może czasami wystąpić w trakcie normalnego działania;
- Strefa 22 – obszar, w którym atmosfera wybuchowa w postaci chmury palnego pyłu w powietrzu nie występuje w trakcie normalnego działania, a w przypadku wystąpienia trwa przez krótki okres;
Emisja – definicje:
- źródło emisji – punkt lub miejsce, z którego mogą się uwalniać do atmosfery gaz palny, para palna lub ciecz palna tak, że może się utworzyć gazowa atmosfera wybuchowa.
- stopnie emisji – wyróżnia się trzy stopnie emisji, uszeregowane według malejącego prawdopodobieństwa występowania gazowej atmosfery wybuchowej:
- emisja ciągła;
- pierwszy stopień emisji;
- drugi stopień emisji.
Źródło emisji może być zaklasyfikowane do jednego ze stopni emisji lub do kombinacji więcej niż jednego z nich.
- emisja ciągła – emisja, która występuje stale, lub której występowania można spodziewać się w długich okresach.
- pierwszy stopień emisji – emisja, której występowania podczas normalnej pracy można spodziewać się okresowo lub okazjonalnie.
- drugi stopień emisji – emisja, której występowania w warunkach normalnej pracy nie można spodziewać się, a jeżeli pojawi się ona rzeczywiście, to może tak się stać tylko rzadko i tylko na krótkie okresy.
- wydajność emisji – ilość palnego gazu lub pary uwalnianych w jednostce czasu ze źródła emisji.
- praca normalna – sytuacja, podczas której urządzenie pracuje w zakresie swoich parametrów znamionowych.
Wentylacja – definicje:
- Stopień wentylacji:
- wysoki – jest w stanie zredukować stężenie przy źródle emisji niemal natychmiast, dając w wyniku stężenie poniżej dolnej granicy wybuchowości;
- średni – jest w stanie wpływać na stężenie, czego rezultatem jest sytuacja stabilna, w której stężenie poza granicami strefy, w czasie trwania emisji, jest poniżej dolnej granicy wybuchowości i atmosfera wybuchowa nie zalega w nadmiarze po zakończeniu emisji;
- niski – nie jest w stanie wpływać na stężenie, w czasie trwania emisji i/lub nie może zabezpieczyć przed zbytnim zaleganiem atmosfery palnej po zakończeniu emisji;
- Dyspozycyjność wentylacji:
- dobra – wentylacja występuje prawie zawsze;
- dostateczna – wentylacja w czasie normalnej pracy. Przerwy są dopuszczalne pod warunkiem ich rzadkiego występowania i w krótkich okresach;
- słaba – wentylacja, która niespełna wymagań nawet dyspozycyjności słabej, nie należy brać pod uwagę jako przyczyniającej się do wentylacji przestrzeni;
Otwory typu A – otwarte przejścia i otwory w ścianach;
Otwory typu B – otwory w normalnych warunkach zamknięte;
Otwory typu C – otwory w normalnych warunkach zamknięte i uszczelnione;
Otwory typu D – otwory normalnie zamknięte z możliwością otwarcia tylko przy pomocy specjalnych środków- narzędzi;
Gęstość obciążenia ogniowego (MJ/m2) – energia cieplna, wyrażona w megadżulach (MJ), która może powstać przy spalaniu materiałów palnych znajdujących się w pomieszczeniu, strefie pożarowej lub składowisku materiałów stałych przypadających na jednostkę powierzchni tego obiektu, wyrażoną w metrach kwadratowych (m2);
Zagrożenie pożarowe – zespół czynników wpływających na powstanie i rozprzestrzenianie się pożarów, a przez to na bezpieczeństwo życia ludzi i zwierząt lub mienia;
Techniczne środki zabezpieczeń przeciwpożarowych – techniczne urządzenia, sprzęt, instalacje, a także rozwiązania budowlane służące zapobieganiu powstawania i rozprzestrzeniania się pożarów;
Strefa pożarowa – budynek albo jego część oddzielona od innych budynków lub innych części budynku elementami oddzielenia przeciwpożarowego, bądź też pasami wolnego terenu. Zabezpieczenia te mają na celu niedopuszczenie do przeniesienia się pożaru na zewnątrz bądź do wewnątrz pomieszczenia;
Prace niebezpieczne pod względem pożarowym – prace remontowo – budowlane związane z użyciem otwartego ognia, cięcie z wytwarzaniem iskier mechanicznych i spawanie;
Warunki ewakuacji – możliwość przedsięwzięć oraz środków techniczno organizacyjnych zapewniających szybkie i bezpieczne opuszczenie strefy zagrożonej lub objętej pożarem;
Materiały niebezpieczne pożarowo - gazy, ciecze palne o temperaturze zapłonu poniżej 55ºC, materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy palne, materiały zapalające się samorzutnie na powietrzu, materiały wybuchowe i pirotechniczne, materiały ulegające samorzutnemu rozkładowi lub polimeryzacji oraz, materiały mające skłonność do samozapalenia.
Minimalna temperatura samozapłonu atmosfery wybuchowej – temperatura samozapłonu palnego gazu lub pary palnej cieczy lub minimalna temperatura samozapłonu obłoku pyłu w określonych warunkach badania.
Temperatura samozapłonu (palnego gazu lub palnej cieczy) – najniższa temperatura ogrzanych ścianek naczynia oznaczona w określonych warunkach badania, w której następuje zapalenie palnej substancji w postaci mieszaniny gazu lub pary z powietrzem.
Minimalna temperatura samozapłonu obłoku pyłu – najniższa temperatura gorącej powierzchni, w której najbardziej zapalna mieszanina pyłu z powietrzem ulega zapłonowi w określonych warunkach badania.
Minimalna temperatura samozapłonu warstwy pyłu – najniższa temperatura gorącej powierzchni, przy której warstwa pyłu ulega zapłonowi w określonych warunkach badania
Względna gęstość gazu lub pary – gęstość gazu lub pary odniesiona do gęstości powietrza przy tym samym ciśnieniem i w tej samej temperaturze (w przypadku powietrza jest równa 1,0).
Materiał palny – materiał, który jest palny sam w sobie lub jest zdolny do wytwarzania gazu palnego, pary palnej lub mgły palnej.
Ciecz palna – ciecz zdolna do wytworzenia pary palnej w dowolnych przewidywalnych warunkach pracy.
Gaz palny lub para palna – gaz lub para, które po wymieszaniu w pewnych proporcjach z powietrzem, tworzą gazową atmosferę wybuchową.
Mgła palna – kropelki cieczy palnej, rozpylone w powietrzu w taki sposób, że tworzy się atmosfera wybuchowa.
Temperatura zapłonu – najniższa temperatura cieczy, w której, w pewnych znormalizowanych warunkach, ciecz wydziela parę w takich ilościach, że jest zdolna do utworzenia palnej mieszaniny pary z powietrzem.
Temperatura wrzenia – temperatura, w której przy ciśnieniu otoczenia 101,3 kPa (1013 mbar) występuje wrzenie cieczy.
Prężność pary – ciśnienie wywierane w stanie równowagi ciała stałego lub cieczy z jej własną parą. Zależy ona od rodzaju substancji oraz temperatury.
Temperatura samozapłonu gazowej atmosfery wybuchowej – najniższa temperatura ogrzanej powierzchni, przy której, w określonych warunkach, może wystąpić zapalenie substancji palnej w postaci mieszaniny gazu lub pary z powietrzem.
Dodaj komentarz