Wypadki przy prace w przemyśle. Jak im zapobiegać?

Wypadki z udziałem człowieka się wszędzie - także w przemyśle. Choć liczba osób poszkodowanych w wypadkach przy pracy w całej gospodarce w roku 2020 spadła o prawie jedną czwartą i zmniejszył się także wskaźnik wypadkowości zawsze należy pamiętać o zachowaniu ostrożności podczas wykonywania swoich obowiązków.

Co jednak gdy do wypadku dojdzie? Co w takiej sytuacji może zrobić poszkodowany i jego pracodawca?

Wypadki podczas wykonywania pracy występują w każdym sektorze gospodarki. Według corocznych badań wynika, że  do największej ilości wypadków dochodzi w szeroko rozbudowanym sektorze przemysłowym.

Aby móc podjąć działania zapobiegawcze wypadkom musimy odpowiedzieć na pytanie. Czym jest wypadek?

Definicję wypadku - Co to jest wypadek?

Definicję wypadku przy pracy precyzyjnie określa Art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1773, z późniejszymi zmianami).

Za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:

1. podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;
2. podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;
3. w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Określone zdarzenie może być zakwalifikowane jako wypadek przy pracy jedynie wówczas, gdy spełnia równocześnie wszystkie trzy warunki podane w definicji.

Rodzaje wypadków przy pracy

Wypadki przy pracy dzielimy na:

• wypadki śmiertelne,
• ciężkie wypadki,
• wypadki zbiorowe,
• urazy.

Aby móc zakwalifikować wypadek przy pracy muszą zaistnieć trzy warunki. Pierwszym z nich jest pojęcie nagłego zdarzenia. Wyrok Trybunału Ubezpieczeń Społecznych z dnia 19 września 1958 r. mówi, że czas trwania nie może przekroczyć jednej dniówki roboczej. Nagłością określa się czas, w którym niebezpieczny czynnik oddziaływał na organizm. Wypadek zatem może trwać kilka sekund lub kilka godzin. Drugim warunkiem jest przyczyna zewnętrzna. Występuje, gdy uraz spowodowany jest oddziaływaniem czynnika występującego poza człowiekiem. Trzecim warunkiem jest związek z pracą i jest to dość istotny warunek ponieważ wypadek przy pracy może wystąpić nie tylko podczas wykonywania pracy, ale również podczas  pozostawania dyspozycyjnym dla pracodawcy – tzn. podczas oczekiwania na zlecenie w wyznaczonym przez pracodawcę miejscu.

Główny Urząd Statystyczny w 2020 r. opublikował raport na temat bezpieczeństwa pracy. Wypadków w 2020 r. było ponad 21 000, co w stosunku do 2019 r. oznaczało spadek 6 000 wypadków. Warto jednak wspomnieć, że w 2020 roku występowały okresowe zamknięcia zakładów przemysłowych, co bez wątpienia wpłynęło na ograniczenie wypadków. Jeśli chodzi o wypadki śmiertelne to w 2020 r. było ich 35, o 5 więcej niż w 2019 r.

Co robić gdy dojdzie do wypadku?

1. Upewnić się, że osobie ratującej nic nie zagraża.
2. Zapewnić bezpieczeństwo poszkodowanym i udzielić pierwszej pomocy
3. Zabezpieczyć miejsce wypadku. Należy tu jednak dodać, że wprowadzenie jakichkolwiek zmian w miejscu wypadku bez wymaganej zgody jest dopuszczalne tylko i wyłącznie, gdy zachodzi konieczność ratowania życia, zabezpieczenia mienia lub zapobiegnie to niebezpieczeństwu.
4. Przeprowadzić postępowanie powypadkowe.

Ostatni punkt jest bardzo ważnym aspektem ponieważ wyciąganie wniosków z wypadków, które już miały miejsce jest bardzo cennym źródłem wiedzy przy analizowaniu i ocenach ryzyka zakładów przemysłowych. Im większa wiedza na temat zagrożenia, tym mniejsze prawdopodobieństwo powtórzenia błędów.

Przyczyny wypadków w przemyśle

Główną przyczyną wypadków w przemyśle są nieprawidłowe zachowania pracowników i jest to 60% wszystkich wypadków. Na kolejnym miejscu w rankingu przyczyn znalazło się nieprawidłowe użycie materiału lub materiał w niewłaściwym stanie. 

Głównymi zdarzeniami  powodujących urazy było zderzenie powodujące uderzenie w nieruchomy obiekt . Natomiast co piąty wypadek był spowodowany uderzeniem przez obiekt znajdujący się w ruchu.

Jako inne przyczyny występowania wypadków według  raportu Głównego Urzędu Statystycznego wymieniono: kontakt z ostrym, chropowatym lub szorstkim przedmiotem, obciążenie fizyczne lub psychiczne,  kontakt z prądem elektrycznym, temperaturą, niebezpiecznymi substancjami oraz uwięzienie lub zmiażdżenie

Jak zapobiegać wypadkom przy pracy w przemyśle?

W związku z danymi, które wskazują na to, że 60% wypadków, czyli ponad połowa, spowodowana jest przez nieprawidłowe zachowania pracowników odpowiedzi musimy szukać w szkoleniach BHP i podnoszeniu świadomości pracowników. Tak samo ważnym czynnikiem jest również wprowadzenie do zakładu przemysłowego jak najwięcej układów bezpieczeństwa, które dostarczy nam automatyka przemysłowa.

Bardzo ważnym aspektem jest przygotowanie stanowisk pracy oraz dostosowanie całego zakładu do najwyższych standardów bezpieczeństwa. Stosowanie na terenie całego zakładu wyraźnych oznaczeń stref niebezpiecznych. Wszelkiego rodzaju oznaczenia, tabliczki, czy nawet poprowadzone po podłodze taśmy wyznaczające trasy ruchu po pomieszczeniach przyczyniają się do podniesienia świadomości występujących zagrożeń i tym samym większej ostrożności ze strony pracowników.

Im więcej czujników wrażliwych na nieprawidłowe parametry, im więcej urządzeń wykrywających obecność pracowników i ostrzegających o niebezpieczeństwie w strefach niebezpiecznych, tym większa ochrona i mniejsze prawdopodobieństwo wystąpienia nieszczęśliwego wypadku.

Sprawdź, również artykuł: bezpieczeństwo w zakładach produkcyjnych.